Apakah Itu Deadweight Loss?

Di dalam artikel-artikel saya yang lain saya ada banyak menggunakan frasa "deadweight loss". Ramai rakan saya bertanya apakah sebenarnya deadweight loss ini? Oleh itu, di artikel ini saya akan menerangkan dengan lebih mendalam apakah itu deadweight loss.

Secara pendeknya untuk setiap barang di dalam ekonomi terdapat jumlah keluaran yang optimum. Apabila terlalu sedikit barang itu dikeluarkan maka ekonomi tidak berfungsi pada tahap maksimum. Maka terdapat potensi kekayaan yang tidak dicapai dan inilah yang dipanggil deadweight loss. Sebaliknya apabila terlalu banyak sesuatu barang itu dikeluarkan, ianya juga merugikan ekonomi kerana sumber-sumber (resource) yang ada boleh digunakan untuk aktiviti lain yang mempunyai produktiviti yang lebih tinggi.

Berapakah jumlah keluaran yang optimum ini? Kita akan menganbil sebagai contoh barang X yang dikeluarkan oleh sebuah syarikat. Barang X ialah barang biasa (normal good) maka lebih banyak X dikeluarkan, harga X akan semakin menurun. Jika 8 unit dikeluarkan harga X ialah RM 12, jika 10 unit dikeluarkan harga X ialah RM 10 dan jika 12 unit dikeluarkan harga X ialah RM 8. Secara pokoknya, setiap unit yang dikeluarkan menurunkan harga jualan sebanyak RM 1. Andaikan juga satu-satunya input untuk barang X ialah tenaga buruh (labour). Satu unit X memerlukan sejam untuk di buat dan gaji buruh sejam adalah RM 10.

Teori ekonomi menyatakan bahawa jumlah keluaran optimum adalah apabila gaji bersamaan dengan harga jualan. Oleh itu, di dalam contoh diatas, syarikat tersebut patut mengeluarkan 10 unit. Keuntungan syarikat adalah maksimum pada keluaran ini.

Cuba kita lihat jika syarikat mengeluarkan terlalu sedikit, iaitu 8 unit. Jika ia meningkatkan keluaran dan mengeluarkan 9 unit ia boleh menjual X dengan harga RM 11, tetapi kos kepada syarikat hanyalah RM 10. Maka dengan menambahkan jumlah keluaran sebanyak 1 unit, syarikat ini mampu mendapat keuntungan yang lebih tinggi. Kekayaan RM 1 yang boleh dihasilkan tetapi tidak wujud inilah yang di panggil deadweight loss. Ini bermaksud ekonomi ini mempunyai potensi yang lebih tinggi tetapi ia tidak dicapai sepenuhnya. Harga siling boleh menyebabkan deadweight loss kerana syarikat akan memotong jumlah keluaran ke tahap yang tidak efisien.

Sebaliknya jika syarikat ini mengeluarkan barang X pada jumlah yang terlalu banyak iaitu 12 unit, syarikat rugi kerana harga jualan hanyalah RM 8 tetapi harga kos ialah RM 10. Jika syarikat hanya mengeluarkan 11 unit, kerugian syarikat dapat dikurangkan sebanyak RM 1 kerana harga jualan meningkat kepada RM 9. Kerugian yang dialami kerana menghasilkan terlalu banyak inilah yang dipanggil deadweight loss. Ini boleh berlaku apabila kerajaan memberi subsidi kerana syarikat akan menaikkan jumlah keluaran. Namun begitu, kerugian ini masih wujud, cuma dengan subsidi ianya tidak ditanggung oleh syarikat tetapi oleh rakyat melalui bayaran cukai.

Secara amnya, apabila pasaran bebas keluaran akan berada pada tahap optimum dan deadweight loss tidak akan berlaku. Namun begitu, apa-apa campur tangan dalam pasaran yang menyebabkan jumlah keluaran meningkat atau menurun, maka deadweight loss akan dialami dan ekonomi akan mengecil.