Kenaikan OPR: Adakah Ianya Wajar?

Pada hari Khamis yang lalu Bank Negara telah menaikkan Overnight Policy Rate (OPC) sebanyak 0.25%. Mengapa ini penting kepada kita sebagai rakyat ialah kerana kenaikan OPC akan menyebabkan kenaikan Base Lending Rate (BLR). Ini bermakna bayaran ansuran untuk pinjaman dari bank akan meningkat.

"Amid the firm growth prospects and with inflation remaining above its long-run average, the MPC decided to adjust the degree of monetary accommodation. This normalisation of monetary conditions also aims to mitigate the risk of broader economic and financial imbalances that could undermine the growth prospects of the Malaysian economy. At the new level of the OPR, the stance of monetary policy remains supportive of the economy."

Adakah tindakan yang mempunyai potensi untuk membebankan rakyat ini wajar? Daripada petikan komunikasi bank negara diatas justifikasi yang diberikan adalah kerana kadar inflasi lebih tinggi daripada biasa. Walaupun begitu kadar inflasi adalah stabil dan dijangka tidak akan meningkat pada masa terdekat ini maka meningkatkan kadar faedah pada masa ini untuk mengawal inflasi bukanlah sesuatu yang "urgent".

Oleh itu saya rasakan sebab yang kedua adalah sebab utama mengapa Bank Negara menaikkan kadar faedah, iaitu untuk memastikan tiada pengambilan risiko melampau yang jika tidak dibendung, boleh menyebabkan krisis ekonomi. Sebagai contoh, untuk mengawal harga rumah di Malaysia agar tidak meningkat dengan terlalu cepat.

Jadual di bawah menunjukkan kesan kenaikan kadar faedah terhadap beberapa pembolehubah:

Pembolehubah	Kesan
Pertumbuhan Ekonomi	Menurun
Kadar Inflasi	Menurun
Ringgit	Meningkat
Pertumbuhan Harga Rumah	Menurun
Kadar Simpanan	Meningkat
Pengambilan Risiko	Menurun
Beban Hutang Kerajaan	Meningkat

Saya ingin menarik perhatian terhadap dua pembolehubah iaitu kadar pertukaran ringgit dan pertumbuhan harga rumah. Sebagaimana kita tahu harga rumah meningkat dengan terlalu pesat sejak 2009 dan awal tahun ini ringgit jatuh dengan mendadak. Untuk memastikan harga rumah tidah meningkat dengan terlalu cepat dan untuk memastikan ringgit tidak jatuh Bank Negara perlu menaikkan kadar faedah.

Namun begitu kita boleh lihat pertumbuhan ekonomi akan menjadi lebih perlahan jika Bank Negara berbuat demikian. Jadi inilah dilema yang dihadapi oleh Bank Negara kerana "monetary policy" macam kadar faedah ialah alat yang tidak tepat. Ianya boleh memberi kesan yang bertentangan kepada pembolehubah berbeza. Oleh itu Bank Negara telah mengambil peluang prospek kadar pertumbuhan ekonomi dunia yang lebih baik untuk menaikkan kadar faedah dengan kepercayaan ekonomi Malaysia cukup kukuh untuk mengatasi kesan negatif kenaikan kadar faedah tersebut.

Ini kerana membiarkan kadar faedah terlalu rendah terlalu lama menyebabkan pengambilan risiko keterlaluan dan lama kelamaan ini boleh menyebabkan kegawatan ekonomi. Oleh itu praktis normal Bank-Bank Pusat (termasuk Bank Negara) pada ketika ini ialah menurunkan kadar faedah apabila ekonomi gawat dan menaikkannya apabila keadaan ekonomi baik. Oleh itu, walaupun tiada keperluan untuk Bank Negara menaikkan kadar faedah pada masa ini, ia masih berbuat demikian untuk kembali ke "status quo" seperti sebelum krisis ekonomi dunia berlaku.

Salah Faham Mengenai Kenaikan OPR

Bank Negara telah menaikkan OPR (kadar faedah) dan saya ingin menyangkal sebahagian mitos2 yang saya telah baca di laman sosial.

Mitos 1: OPR dinaikkan kerana ekonomi kurang kukuh. Cara ekonomist praktis sekarang bermakna pernyataan ini tidak benar. Malah yang terbalik adalah benar. Kenaikan kadar faedah akan memberi impak negatif terhadap ekonomi maka ia hanya akan dinaikkan apabila ekonomi cukup kukuh untuk berkembang walaupun dengan impak negatif kenaikan kadar faedah.

Mitos 2: Kenaikan OPR adalah arahan kerajaan. Secara teori (dan saya percaya di Malaysia secara praktisnya juga) Bank Negara adalah bebas daripada pengaruh kerajaan. "Monetary policy" macam kadar faedah adalah keputusan Zeti manakala Najib bertanggungjawab terhadap "Fiscal Policy" (belanjawan).

Mitos 3: Kerajaan untung apabila kadar faedah dinaikkan. Kerajaan ada insentif besar untuk merendahkan kadar faedah bukan meninggikannya kerana:
a) Kerajaan juga pemiutang maka mereka juga terpaksa membayar lebih untuk meminjam seperti rakyat juga. Maka kadar faedah lebih rendah lebih baik kerana kerajaan boleh pinjam dengan lebih murah.
b) Kadar faedah tinggi menyebabkan ekonomi meningkat dengan lebih perlahan maka kadar cukai juga lebih rendah.
Maka kerajaan ada insentif kukuh untuk mengekalkan kadar faedah pada tahap rendah. Ini sebabnya Bank Negara perlu bebas daripada pengaruh kerajaan kerana takut kerajaan menurunkan kadar faedah sebelum pilihanraya untuk meningkatkan ekonomi jangka pendek dengan kesan kenaikan ekonomi yang lebih rendah di masa hadapan.

Mitos 4: Rakyat sukar membeli rumah dengan kenaikan OPR. Ini bergantung pada situasi seseorang. Kadar faedah lebih tinggi dijangka memperlahankan kenaikan harga rumah maka orang yang sudah membeli rumah dan sedang membayarnya akan rugi kerana harga aset mereka meningkat dengan lebih perlahan walhal perlu membayar bayaran bulanan yang lebih tinggi. Pembeli rumah di masa hadapan pula mungkin akan untung kerana harga rumah yang mereka bakal beli tidak akan setinggi tanpa kenaikan kadar faedah.